Het Tiense citroenzuurbedrijf Citrique Belge is een absolute wereldspeler op het vlak van de productie van witkorrelig citroenzuur. In 2020 vierde het bedrijf zijn honderdste verjaardag met een boek en een tentoonstelling.
Jarenlang domineerden Italianen de productie van citroenzuur door het zuur uit citroenen te persen. In de loop van de 19de eeuw nam de vraag naar citroenzuur toe. Hierdoor ontstond de behoefte om citroenzuur ‘zonder citroenen’ te produceren.
De Duitse wetenschapper Carl Wehmer (1858-1935) ontdekte het proces waarbij suiker door gisting in citroenzuur werd omgezet. In Tienen slaagden Alphonse Cappuyns (1887- 1936) en Arsène Smeets (1889-1974) er in om op een industriële manier citroenzuur te produceren door suiker te laten fermenteren door toevoeging van de schimmel Aspergillus niger.
Met steun vanuit de Tiense Suikerraffinaderij richtte Cappuyns in Grimde een eerste citroenzuurfabriek op. Het bedrijf ging in 1919 in de Pastorijstraat van start als Les Produits Organiques de Tirlemont (P.O.T.). De oudste gebouwen zijn nog grotendeels intact en maken vandaag deel uit van Blankedale, een van de grootste maatwerkbedrijven van Vlaanderen. Een bezoek aan deze gebouwen is niet mogelijk.
Teleurstellende productieresultaten resulteerden in 1929 in een alliantie met een kapitaalkrachtig Italiaans citroenzuurkartel. La Citrique Belge was geboren.
Hier hoorde ook een nieuwe locatie bij. De oude kubusvormige gebouwen uit gewapend beton, die men vanaf de Sint-Truidensesteenweg ziet, werden in 1930 opgetrokken. In 1936, het jaar dat het bedrijf voor het eerst winst zou maken, overleed Cappuyns aan een hartaanval.
Na de Tweede Wereldoorlog deed de nauwe band met fascistisch Italië heel wat wenkbrauwen fronsen. Diepgaand onderzoek zou de onderneming achteraf op alle vlakken vrijpleiten.
In de naoorlogse periode kende het bedrijf zijn gouden jaren. In 25 jaar tijd steeg het aantal werknemers van 200 tot bijna 800. Het productieproces werd ook voortdurend bijgestuurd. Omdat suiker steeds duurder werd, ging men voor de productie vanaf 1946 experimenteren met melasse, een stroopachtige massa die overblijft bij de suikerproductie.
Gaandeweg werd Citrique Belge een wereldspeler, maar tegelijkertijd bleef het tot de jaren '70 een familiebedrijf. In 1977 werd de Tiense citroenzuurproducent overgenomen door de Zwitserse holding Hoffmann-La Roche. Een financieel schandaal rond kartelvorming noopte de Zwitserse holding tot verkoop.
In oktober 2003 kocht de Nederlandse multinational DSM het bedrijf over. Zij besloten echter dat citroenzuur niet hun hoofdactiviteit was en zij verkochten het bedrijf in 2010 aan de Duitse investeringsmaatschappij ADCURAM.
De citroenzuurmarkt kwam in 2014 echter in het oog van een economische storm terecht. Hierdoor veranderde de Tiense citroenzuurfabrikant in 2016 een laatste keer van eigenaar. De nieuwe eigenaar, Riflebird Capital, legde de bal opnieuw in het Tiense kamp. Het bedrijf zet nu volop in op innovatie.
Het rijk geïllustreerd boek van Marc Nevens “Honderd jaar van zoet naar zuur. De geschiedenis van Citrique Belge” bij de tentoonstelling is te koop bij de dienst toerisme van de stad Tienen.
