Albert Einstein (1879 - 1955) was geen Leidse wetenschapper, maar kwam wel vaak in Leiden. “Leiden, dat verrukkelijke plekje grond op deze dorre aarde”, zei hij eens.
In 1920 werd hij bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Leiden. Elk jaar verbleef hij een maand in Leiden in het huis van professor Ehrenfest, aan de Witte Rozenstraat 57. Einstein was niet de enige die hier logeerde; 15 andere Nobelprijswinnaars verbleven hier ook.
Niet alleen professor Ehrenfest was een goede vriend van Einstein. Hij kwam ook vaak op bezoek bij Hendrik Lorentz. Samen dronken ze graag koffie in restaurant De Hooykist (Hooigracht 49). Ook schreven ze brieven naar elkaar. Lorentz schreef aan Einstein: “Ik weet nog hoe je bij mij thuis je horloge hoger hield en beweerde dat hij daardoor sneller ging lopen.”
Toen Einstein deze formule opstelde, deed hij dit in de veronderstelling dat het heelal statisch is, dus altijd even groot zal blijven. De Leidse professor Willem de Sitter liet echter zien dat een heelal dat blijft groeien mogelijk was binnen Einsteins eigen theorie. Samen hebben Einstein en de Sitter urenlange discussies gevoerd in Leiden. Om ervoor te zorgen dat zijn formule alsnog een statisch heelal zou beschrijven, heeft Einstein toen een nieuwe parameter Λ, de zogenaamde kosmologische constante, ingevoerd. Later werd aangetoond dat het heelal niet statisch is, maar inderdaad uitdijt. De Leidse De Sitter had dus gelijk! Einstein noemde de toevoeging van de kosmologische constante ooit de grootste blunder uit zijn carrière. En dit laat maar weer zien dat ook genieën het wel eens mis hebben!
