Fort Sanderbout

Verdediging tegen vijanden
Fort Sanderbout is één van de oudste stukjes van Sittard. Het is mogelijk gebouwd in opdracht van hertog Willem V van Gulik. Het is vernoemd naar de middeleeuwse koning Swentibold die ook wel “Sanderbout” genoemd werd.
Oorspronkelijk was het fort een rondeel,; een ronde toren gebouwd ter verdediging van de stad Waarschijnlijk werd het rond 1565 omgebouwd tot een zogenaamd Italiaans bastion. Hierdoor was het mogelijk de vijand langs de stadsmuren van de zijkant te beschieten, zodra hij in de buurt van de wal kwam. Het stukje dat wij van het Fort kunnen zien, is een deel van het bastion met twee schietgaten. Maar van binnen is het fort veel groter, met een ondergronds gangenstelsel. Helaas is door de jaren alleen het Noordelijke deel van Fort Sanderbout bewaard gebleven.

Eeuwige grafrust?
Behalve als verdedigingswerk, heeft Fort Sandebout ook nog een andere functie gehad. Vanaf 1700 werd Fort Sanderbout namelijk gebruikt als begraafplaats voor joden uit Sittard. De oudste grafsteen dateert uit het jaar 1715. Op Joodse begraafplaatsen geldt “eeuwige grafrust”. Dat betekent dat de graven nooit opgeruimd mogen worden, zodat de doden er voor eeuwig kunnen rusten. Alleen om hele belangrijke redenen kan ertoe besloten worden de graven te verplaatsen. Dat gebeurde in Sittard, zo’n halve eeuw geleden.
Omdat slecht een klein deel van de joodse gemeenschap i n Sittard de Tweede Wereldoorlog overleefde, kon er niet meer voor de graven gezorgd worden. Daarom stemde het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap in 1955 in met het overbrengen van de graven op Fort Sanderbout naar de algemene begraafplaats. In 1962 werd de Joodse begraafplaats volledig geruimd.

Vreemd detail…
Wanneer je de kans krijgt om een kijkje in het fort te nemen, is er één heel vreemd detail dat waarschijnlijk meteen op zal vallen… Als je namelijk door de schietgaten naar buiten kijkt, kijk je recht tegen de aarden wal! Het bastion moet dus zijn gebouwd voordat de stadsmuren werden aangeaard.