Het Raadhuisplein is genoemd naar het oorspronkelijke Raadhuis, Peterstraat 1. Met het Raadhuis aan uw rechterhand loopt u de Peterstraat af tot aan Absbroekstraat, hier RA.
De hieronder staande informatie kunt u alleen lezen, er is geen audiodeel van.
Raadhuis (1954)
Vanaf 1810 tot 1982 was Munstergeleen een zelfstandige gemeente, waartoe ook Abshoven en Windraak behoorden. In 1982 werd Munstergeleen bij de voormalige gemeente Sittard gevoegd.
Bij deze herindeling van 1982 werd een ‘grenscorrectie’ doorgevoerd: het gebied ten westen van de Geleenbeek tot aan de spoorlijn Sittard-Heerlen werd bij Munstergeleen gevoegd (voordien hoorde dit gebied bij Geleen) en ging toen deel uitmaken van de nieuwe gemeente Sittard.
In 2001 kwam de volgende herindeling en sindsdien spreken we van de gemeente Sittard-Geleen.
Een belangrijke datum in de vroege geschiedenis is het jaar 1299. Toen ging het patronaatsrecht (recht om de pastoor te benoemen) van Munstergeleen op voorstel van Walram, heer van Montjoie, Valkenburg, Susteren en Sittard, over op het nieuw opgerichte kapittel van Sittard, dat na Walram tot het hertogdom Gulik ging behoren. De wereldse zaken werden afgehandeld door de Sittardse schepenbank. Deze situatie heeft bestaan tot aan de Franse tijd, 1795-1813. De geschiedenis van dit Gulikse gebied is een andere geweest dan die van Geleen dat achtereenvolgens Spaanse en Oostenrijkse machthebbers heeft gekend. De Lintjesweg is lange tijd de grens geweest tussen het Gulikse en Spaans / Oostenrijkse gebied.
De naam Munstergeleen
wortelt in een nog verder weg gelegen verleden, toen de infrastructuur van West-Europa voor een belangrijk deel werd bepaald door kloosters die met hun stichtingen steeds meer gebied verwierven. Het Latijnse woord voor ‘klooster = monasterium’, verbasterd tot ‘munster’ heeft zeer waarschijnlijk te maken met een klooster of proosdij dat/die in of bij het huidige dorpscentrum heeft gelegen, dicht bij het punt waar de weg van Aken naar Aldeneyck (B) de Geleenbeek overstak. Dat klooster zou gesticht zijn vanuit de Benedictijner abdij Sint Vaast in Atrecht (Vedastus = Vaast werd daar rond 500 de eerste bisschop) = Arras in noordwest Frankrijk.
Abshoven (niet aan de route van dit ommetje)
Of de naam van deze buurtschap (‘Abshoven = hof van de abt’) direct samenhangt met het (veronderstelde) klooster waarvan de naam Munstergeleen is afgeleid valt niet te bewijzen maar is wel waarschijnlijk, te meer daar ook dit gebied oorspronkelijk onder de bezittingen van de abdij Sint Vaast, Atrecht, viel. Tegen het einde van de middeleeuwen werden deze bezittingen verkocht aan de Cisterciënser abdij van Valdieu (= Godsdal, dicht bij Aubel / Visé, B.). Aan deze periode herinneren de in 2015 terug geplaatste gevelstenen (18de eeuw) van Abshoven.
De oudste delen van dit complex zijn de grote schuur uit 1715, het herenhuis uit 1716 en de zuidelijke vleugel uit 1717.
In 1901 werd Abshoven een zusterklooster van de zusters Dienaressen van het Hart van Jezus. Zij lieten de neogotische kapel bouwen. Vele jaren is het complex, met kloostertuin en –boerderij, in gebruik geweest als instelling voor jeugdhulpverlening.
In 1986 werd de instelling gesloten en zijn de zusters vertrokken naar Merkelbeek.
In 1995 verwoestte een grote brand het complex grotendeels. In 2012 is het gedeeltelijk weer opgebouwd. De kapel wordt sinds 2014 uitgebaat als ‘Brasserie Abshaove’. Het is er goed toeven, in de winter binnen, in de zomer op het terras aan de achterkant, binnenkort (hopelijk, in 2017) verder verfraaid door de herstelde kloostertuin.
Deze locatie zal worden aangedaan nadat highlight 18 van Corio Glana (Lintjesweg – Beekstraat) zal zijn opgeleverd. Ommetje Glana Nova zal dan bestaan uit twee geschakelde ommetjes met het Raadhuisplein als schakelpunt.
Wijnkoningin
Schuin tegenover het voormalige raadhuis, waar de Peterstraat overgaat in twee door bomen gescheiden rijstroken, staat sinds 1999 de bronzen sculptuur van de Wijnkoningin, 'Notre Reine. Déesse des vignes'. De Wijnkoningin staat, met opwaaiende jurk, boven een naar voren kantelend bekken op de top van een driehoekige piramide, die op zijn beurt weer op een driehoekige sokkel staat. De 'onderschriften' op die sokkel geven een verklaring voor die driehoekige opbouw: in 1998 vierde fanfare 'Juliana' haar 90-jarige bestaan en in datzelfde jaar bestond de traditie van wijnfeesten in Munstergeleen 30 jaar. Een jaar tevoren was het Wijngenootschap 'Notre Reine' opgericht - dat een eigen wijngaard exploiteert - en samen met de Carnavalsvereniging De Haverbüle werd de opdracht voor dit beeld gegeven aan Marie-José Gerads uit Holtum (bron voor deze beschrijving: Beelden in Sittard, Math Vleeshouwers en Piet Meijers).
