We zijn nu bij Singel 452. Naast de deur kan je lezen dat hier een ‘Doopsgezinde Gemeente’ is. Hier bevindt zich een kerk, maar zoals je ziet is dit een kerk vermomd als huis. Dit heet een schuilkerk.
Hier was al in de zeventiende-eeuw een schuilkerk, die ‘Bij het Lam’ heette, vernoemd naar een Brouwerij in de buurt. De gevelsteen van nummer 452 verwijst naar de naam van deze kerk, en twee andere doopsgezinde gemeenten die hier samen zijn gegaan: ‘De toren’ en ‘De zon’.
Er waren heel veel schuilkerken in Amsterdam. Hier vlak naast, op nummer 448, is de pastorie van de Krijtberg gevestigd. Dat is de naam van de kerk die je naast de pastorie ziet. Vanaf 1654 was hier een katholieke schuilkerk, in een huis dat ‘de Crijtberg’ heette. De huidige kerk is in 1883 in gebruik genomen.
En in de zeventiende eeuw waren hier tegenover pakhuizen. Daar was een lutherse schuilkerk.
Dat gelovigen van andere geloven dan het officiële Calvinisme diensten mochten houden, als ze dat maar niet al te opvallend deden, is een voorbeeld van het typische Amsterdamse gedoogbeleid. In veel andere steden kon maar één geloof beleden worden. Er waren heel veel grotere en kleinere schuilkerken. Vaak woonden gelovigen in de buurt: men had immers nog geen fiets.
Ook de joden mochten een synagoge bouwen, in de buurt van het Waterlooplein. Daarom kwamen veel joden naar Amsterdam.
Meer weten? Bezoek dan het museum ‘Ons Lieve Heer op Zolder’, een katholieke schuilkerk die prachtig bewaard is gebleven. Of bezoek de eveneens prachtige zeventiende-eeuwse Portugese Synagoge.
