Bunday dahshatli nomga qaramay, qo‘rqmaysiz-ku, a? To‘g‘ri, qo‘rqmang. “Gikori” – bu yong‘oqning hindular tilidagi nomi bo‘lib, och kulrang po‘stlog‘i uzun, ingichka chiziqlar shaklida poyasidan ko‘chib, osilib turgani uchun hurpaygan deb ataladi.
Gikorilar, yoki kariyalar o‘zining yong‘oqlari bilan mashhur bo‘lib, ular tarkibida 65% gacha moy, B guruhi vitaminlari va minerallar mavjud. Bu daraxtlar ajoyib yog‘och beradi: og‘ir va mustahkam, egiluvchan va qayishqoq. U ko‘pincha bolg‘a va bolta soplari, beysbol bitalari va baraban tayoqchalarini tayyorlash uchun ishlatiladi.
***
Kariya pekan marshrut bo‘ylab chap tomonda o‘sadi. Bu daraxtning yerda yotgan o‘tgan yilgi yoki yangi yong‘oq-mevalari daraxtning o‘zini topishga yordam beradi.
***
Kariya pekan Carya illinoinensis (Vangenh.) K. Koch
Kariya pekan – kariyalar orasidagi eng katta daraxt: balandligi 50 metrga yetadi. Barglari 9-17 ingichka lansetsimon bargchalardan iborat. Uzunligi 8 santimetrgacha bo‘lgan bargaklaridagi pekan gullari shamol yordamida changlanadi. Kariyalarda o‘zaro changlanish ham, o‘z-o‘zini changlatish ham sodir bo‘ladi, lekin o‘z-o‘zini changlatish hollarida mevalar pishmagan holda tushib ketadi. Yupqa po‘stli, mazali, yesa bo‘ladigan yong‘oqlari shakl jihatdan yirik cho‘chqayong‘oqni eslatadi.
Daraxt taxminan 20 yoshida hosil bera boshlaydi va 300 yil davomida hosil berishda davom etadi. Yetuk daraxt muntazam ravishda yiliga 225 kilogramm yong‘oq hosil beradi va tijorat nuqtai nazaridan kariya pekan Shimoliy Amerikadagi eng qimmatli yong‘oq daraxti hisoblanadi.
