Stara Synagoga w Krakowie jest jedną z najstarszych świątyń żydowskich w Polsce, która przez wieki była ważnym ośrodkiem kulturalnym i religijnym dla społeczności żydowskiej miasta.
Historia Starej Synagogi
Krakowska Stara Synagoga znajduje się przy ulicy Szeroka 24. Dziś trudno w to uwierzyć, ale w czasach jej budowy, w drugiej połowie XV wieku, było tu Przedmieście Krakowa, a wschodnia ściana synagogi przylegała do murów miejskich. Stara Synagoga służyła nie tylko jako dom modlitwy dla mężczyzn wyznających Judaizm, którzy wyemigrowali tu z Czech, ale także była częścią budowli obronnych.
Należy zauważyć, że pierwotnie Synagoga w Krakowie miała dwukondygnacyjną salę z kolumnami i dwuspadowym dachem. Z wyglądu kultowy budynek przypominał Gotyckie synagogi w Pradze, Worms i Ratyzbonie.
Nieco później, w 1570 roku, po silnym pożarze, starą krakowską synagogę przebudowano według projektu florenckiego architekta Mateo Gucci, w wyniku czego powstał tam przestronny hol i Modlnica Kobieca. Co więcej, po pracach konserwatorskich kultowy punkt orientacyjny otrzymał cechy stylu renesansowego. W ciągu następnych kilku stuleci Stara Synagoga w Krakowie odgrywała konsolidującą rolę w życiu społeczności żydowskiej i odbywało się tu wiele ważnych wydarzeń. Na przykład w 1794 roku odbyło się tu zgromadzenie Żydów z Krakowa, na którym przemawiał Tadeusz Kościuszko, zachęcając ich do udziału w walce o niepodległość Polski jako wspólnej ojczyzny.
Podobnie jak wiele żydowskich świątyń Europy stara Krakowska synagoga została splądrowana i zniszczona przez nazistów podczas okupacji Polski i dopiero w 1959 roku zaczęto ją odbudowywać, a następnie przekształcać w Muzeum.
Krakowskie Muzeum Historii i kultury Żydów
Dziś w budynku Starej Synagogi mieści się oddział krakowskiego Muzeum Historycznego, którego ekspozycja opowiada o życiu i kulturze społeczności żydowskiej miasta od prawie 500 lat. W muzeum znajdują się trzy stale czynne ekspozycje poświęcone historii Starej Synagogi, świętom i obrzędom Żydów, życiu codziennym, obyczajom i życiu rodzinnemu.
Znajduje się tu osobny dział opowiadający o tragicznych losach wielu członków krakowskiej społeczności żydowskiej, którzy padli ofiarą Holokaustu. Szczególnie interesujące dla zwiedzających Starą Synagogę w Krakowie są przedmioty sztuki i rzemiosła ze srebra i miedzi, stare rękopisy, przedmioty codziennego użytku, a także eksponaty podarowane muzeum przez Ministerstwo Kultury Izraela.